Muzeum to miejsce, które najczęściej kojarzy nam się z lekcją historii, zabytkami czy wielkimi nazwiskami polskich i światowych twórców dzieł sztuki. Co raz częściej jednak znaleźć można miejsca w których eksponaty znacznie różnią się od tych „standardowych”. Jednym z takich miejsc jest Muzeum Lalek w Pilźnie, które ekipa TopKarpacie odwiedziła już jakiś czas temu.
Żyjemy w czasach, w których jesteśmy zasypani przez plastik. Jest on wszędzie i chociaż może nie zdajemy sobie z tego sprawy to jest on z nami praktycznie w każdej dziedzinie życia. Styczność z tym materiałem mamy od dziecka, ponieważ nawet większość dzisiejszych zabawek wykonana jest właśnie z plastiku. Muzeum Lalek w Pilźnie wraca do czasów, gdzie do produkcji lalek nie używano sztucznych materiałów, a wykonanie ręcznie jednej zabawki trwało nawet kilka godzin. Zacznijmy jednak od początku…
Wszystko zaczęło się w 1981 roku, kiedy to w Pilźnie powstała Pracownia Artystyczna „Kasia” zajmująca się tworzeniem strojów ludowych dla gotowych już korpusów lalek. Postacie ubrane w ludowe stroje z różnych części naszego kraju były bardzo popularną pamiątką wśród turystów. Przybywało pracy, pracownia w pewnym momencie zatrudniała już prawie 40 osób, a wyrabiane ręcznie lalki trafiały do wielu państw, szczególnie na zachodzie. Właściciele ze swoimi wyrobami jeździli po całym świecie by tam przedstawiać swoje dzieła. Z każdego takiego wyjazdu wracali z lokalnymi lalkami, które zakupili lub otrzymali w prezencie. Wyrabiane ręcznie lalki miały swoją wartość, były doceniane i pożądane przede wszystkim dlatego, że powstawały w oparciu o najlepsze tradycje lalkarstwa. Powstawały lalki tekstylne, drewniane, ceramiczne i porcelanowe. Pracownia bardzo dużą uwagę poświęcała również odwzorowaniu najbardziej charakterystycznych elementów w strojach ludowych i etnograficznych. Oprócz tworzenia lalek na potrzeby komercyjne dla indywidualnych klientów, pracownia bardzo wiele swoich prac tworzyła na zlecenia szkół, placówek edukacyjnych czy teatrów.
Plastik fantastik?
Nadeszły jednak czasy plastiku. Pojawienie się na rynku lalek tworzonych masowo w ogromnych fabrykach sprawiło, że ręcznie wyrabiane produkty zostały nieco zepchnięte na drugi plan. Największą różnicą między tymi produktami była cena. Ręcznie wyrabiana lalka, tworzona od samych podstaw kosztowała nawet kilka razy więcej od jej plastikowego zamiennika. To spora różnica cenowa, która w wielu przypadkach decydowała o wyborze przez konsumenta. Właściciele zostali jednak wierni tradycji i nie zaprzestali produkcji, chociaż zainteresowanie ich produktami zmalało. Mniejsza ilość pracy oraz zleceń wymusiła wprowadzenie zmian w funkcjonowaniu tego miejsca. Właściciele wykorzystali swoje prywatne zbiory lalek z całego świata i postanowili pokazać je innym. Zaczęło się to w 1997 roku, kiedy to zaczęły przyjeżdżać pierwsze wycieczki i prywatne osoby. Oficjalnie miejsce to zaczęło jednak funkcjonować jako muzeum w 2007 roku.
Jak powstaje lalka?
Ogromne doświadczenie, lata praktyki i tysiące wykonanych postaci sprawiło, że w Muzeum Lalek w Pilźnie jesteśmy w stanie dowiedzieć się jak wygląda proces tworzenia takich lalek od samego początku. Odwiedzając to miejsce możemy zobaczyć jakich maszyn czy narzędzi używa się podczas produkcji. Na miejscu ręcznie wykonuje się korpusy, głowy, kończyny ale również stroje ze wszystkimi drobnymi elementami oraz ozdobami. Cała praca wydaje się być bardzo precyzyjna, odpowiedzialna i na pewno do wytwarzania takich drobnych elementów wymagane jest ogromne skupienie. Tym większy szacunek dla pracowników, którzy nie korzystają z gotowych elementów wytwarzanych przez maszyny.
Co zobaczymy na miejscu?
Bogata i atrakcyjna kolekcja sprawia, że podczas zwiedzania tego miejsca na pewno nie możemy narzekać na nudę. Wszystkie eksponaty rozmieszczone są w kilku salach w trzech oddzielnych budynkach. Część ekspozycji to wystawy stałe, natomiast pozostała cześć zmienia się kilka razy w roku. Wśród tylu różnorodnych tematów możemy zobaczyć lalki z wielu zakątków świata m.in. z Grecji, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Peru, Włoch, Węgier, Ukrainy, Rosji, Niemiec, Japonii i kilku państw Afryki. Nie brakuje również lalek polskich, które wyglądają równie okazale jak te zagraniczne. Tutaj wiele z nich swoim strojem nawiązuje do strojów ludowych z różnych części naszego kraju. Charakterystyczne ozdobne elementy są wykonane z dbałością o każdy szczegół, dlatego robią ogromne wrażenie.
Kolekcja lalek japońskich
Perełką i największą dumą właścicieli jest kolekcja lalek japońskich, która jest jedną z największych takich kolekcji w Polsce. Wszystko zaczęło się od tego, że właściciel otrzymał w prezencie jedną z takich lalek i zaczął interesować się historią, tradycjami i kulturą tego kraju. Wszystko to sprawiło, że kolekcja systematycznie zaczęła się powiększać. Każda z lalek ma swoją ciekawą historię, którą możemy poznać podczas odwiedzin tego miejsca. Warto dodać, że niektóre z tych modeli mają prawie 300 lat! To wyjątkowa kolekcja, którą zdecydowanie warto poznać.
Podsumowanie
Muzeum Lalek w Pilźnie to wyjątkowe miejsce nie tylko w skali naszego regionu ale i całego kraju. Najlepsze tradycje lalkarstwa pielęgnowane tutaj od ponad 40 lat sprawiają, że odwiedziny tego miejsca to nie tylko wyjątkowa lekcja historii ale i świetna zabawa. Muzeum w głównym stopniu skierowane jest do najmłodszych, dlatego nie brakuje tutaj elementów edukacyjnych takich jak słuchowiska czy warsztaty na których dzieci mogą same stworzyć własną lalkę. Nie oznacza to oczywiście, że dorośli goście będą się na miejscu nudzić, wręcz przeciwnie. To idealna okazja, żeby chociaż na chwilę zatrzymać się w tym codziennym pędzie i myślami wrócić do dzieciństwa…
Muzeum Lalek w Pilźnie
ul. Grodzka 24
39-220 Pilzno
telefon: 14 672-13-21, 14 672-46-49, 603-678-993
zwiedzanie po wcześniejszym kontakcie telefonicznym
